Bursada düzenlenecek olan halı türleri ve yıkama işlemleri eğitimini daha önce duyurmuştuk. Eğitimin 1. günü bu gün Bursa Butgem yerleşkesinde gerçekleşti. Eğitimi T.C KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRAS TAŞIYICISI ve İPEKLİ DOKUMA SANATCISI ünvanını alan sayın Kasım UZUNÖZ sundu. Çok değerli bilgiler veren UZUNÖZ’e Phtyd olarak teşekkür ediyoruz.
1. Gün İplik Türleri ve iplik tanıma yöntemleri
İplik Nerelerde Kullanılır?
- Dokuma
- Örme
- Dokusuz Yüzeyler (halıfleksler)
- Boya-Baskı
- Konfeksiyon
SELİLOZİK İPLİKLER
Pamuk
Pamuk günlük hayatta en sık kullanılan ham malzemedir. Giyimden halıya kadar bir çok alanda kullanılmaktadır. İnsanlar için en sağlıklı malzeme pamuktur. Pamuktan iplik yapılarak değişik ürünlerde kullanılır. Önce tomurcuk olarak oluşan pamuk daha sonra koza şeklinde bir çiçek gibi açılır ve toplanarak iplik haline getirilir. Tekstilde bir çok alanda pamuk kullanılmaktadır. Havlu, iç giyim, halı vs. Son zamanlarda fiyattan dolayı kullanımı azalsa da pamuk önemini hiç bir zaman yitirmez.
Floş rayon-vizkoz
Floş ipeğe benzeyen çok parlayan, bir kumaştır. Floş flemen haldedir, yani sonsuzdur, süreklilik vardır. Floş ağaçtan yapılır, ladin çamından yapılır. Çinliler yapar genelde. Floşu anlayabilmek için tespit edebilmek için bir çok yöntem vardır.
Visko
Viskon pamuğa benzer genelde ama ayırt etmek çok zordur. İplikten iyi anlayan uzmanlar anlayabilir viskonu. Pamuk gibi günlük hayatta sık kullanılmaktadır.
Pamuk, Floş, Viskon ve Keten Reaktiftir. Dolayısıyla halılar yüksek derecede suyla yıkanmamalıdır. Yıkandığında renk solması olacaktır. Özellikle buharlı yıkama yapılmaması gerekir. Eğer sıcaks uyla yıkama yapıyoruz diyen bir halı yıkamacı ile karşılaşırsanız temkinli olmanızda fayda var
SENTETİK İPLİKLER
Polyester
Polyester petrolden yapılan bir iplik türüdür. Polyester aslında savaş zamanında hızlı üretim için yapılmıştır. Ancak zamanla hayatımıza girmiştir. Polyester hayatımızda bir çok alanda yer edinmiştir. En fazla giyim sektöründe kullanılmaktadır
Dijital baskı son yıllarda trend olmuş vaziyette. Bir fotoğraf bile halıya baskı yapılabilir. Dijital sadece polyester malzemeye yapılabilir. Baskılı bir halı olduğunda bilinmelidir ki halının malzemesi polyesterdir.
Orlon/Akrilik/Dralon
Yün iplik
Halılarda çok kullanılan bir malzemedir yün. Koyun kıllarından elde edilen bir malzemedir. Keçe gibi özel malzemeler genç kuzuların kıllarından yapılır. Türklerin en önemli kültürünü yansıtan halılarda yün kullanılır.
Dünyada iki çeşit düğüm şekli vardır. Biri Türk düğümü diğeri Fars düğümüdüri Türk düğümü çok sağlamdır. İki çeşit bağlanma şekli vardır. Fars düğümünde bu tek düğüm şeklindedir.
Geçmişte kültürümüzü yansıttığımız yün halıların önemi çok fazladır. Günümüzde ikinci planda gözükse de uzun ömürlü oluşur sağlamoluşu nedeniyle tercih edilmektedir.
İpek
İpek halılar dünyadan en özenli, değerli halılardır. İlmek ilmek günlece dokunmaktadır. Anadolu’da en önemli halı üretimidir. İpek böceğinin kozasından elde edilir. Çok nazik narin bir hayvandır ipek böceği. Sadece taze dut yaprağı ile beslenir.
İpeğin yolculuğu: İpek yolu diye tabir edilen Çin’in Şiyam kendinten başlayarak Anadolu’ya kadar uzayan 9000 km lik uzun bir yoldur. Büyük kervanlar vasıtasıyla Şiyam kentinden 15-16 ay gibi ir sürede Anadolu’ya gelmiştir.
Anadolu’da 18. yy. da ipek halılar dokunmaya başlamıştır. 6 ayda 1 yılda dokunan halılar emek harcanarak dokunduğu için zemine serilmez duvara asılır.
